Przeglądana kategoria

nieuczciwa konkurencja

nieuczciwa konkurencja prawo konkurencji

Luksusowe marki pod większą kontrolą ich właścicieli

18 grudnia 2017
luksusowych

Istota systemu dystrybucji selektywnej

System dystrybucji selektywnej na gruncie prawa konkurencji należy postrzegać jako swoistego rodzaju strukturę porozumień wertykalnych, łączących dostawcę pewnej klasy towarów lub usług, najczęściej o luksusowym charakterze, z grupą dystrybutorów, wybieranych przez dostawcę na podstawie określonych przez niego kryteriów. Dystrybutorzy zobowiązują się do prowadzenia sprzedaży dostarczanych im produktów w sposób zapewniający zachowanie prestiżowego charakteru artykułów dostawcy. Gdy dystrybutor nie wykonuje swoich zobowiązań lub wykonuje je nienależycie, co negatywnie wpływa na recepcję luksusowych towarów wśród kręgu ich odbiorców, dostawca ma prawo zakazać naruszającym postanowienia umowne detalistom dalszej redystrybucji swoich towarów. Ostatnimi czasy Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej badał, czy przedmiotowy zakaz może rozciągać się także na kwestie związane z prowadzeniem dalszej sprzedaży towarów luksusowych za pomocą usług platform transakcyjnych online, takich jak Amazon, e-Bay, czy polskie Allegro.

Tło sprawy

Powyższa wątpliwość powstała na tle sporu prowadzonego pomiędzy niemieckimi podmiotami – Coty Germany i Parfümerie Akzente. Druga z wymienionych spółek jako autoryzowany dystrybutor luksusowych perfum marki Coty Prestige (należącej do Coty Germany) prowadziła ich dalszą odsprzedaż zarówno w punktach stacjonarnych, jak również za pośrednictwem własnego sklepu internetowego oraz witryny „amazon.de”.

Tak ukształtowany model redystrybucji perfum był zdaniem Coty Germany niezgodny z treścią umowy, która uległa istotnym zmianom po wejściu w życie rozporządzenia nr 330/2010 (rozporządzenie unijne regulujące kategorie porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych uznanych za ograniczające konkurencję). Zgodnie z jej nowym brzmieniem, dystrybutorzy mieli być nadal uprawnieni do prowadzenia e-handlu luksusowymi perfumami, lecz wyłącznie w ramach strony internetowej autoryzowanego detalisty oraz pod warunkiem, że ten kanał dystrybucji pozwoli zachować luksusowy charakter dystrybuowanych produktów. Dalsze klauzule umowne zakazywały dystrybutorom używania w prowadzonej przez nich działalności innego oznaczenia handlowego aniżeli Coty Prestige, jak również „zauważalnego” korzystania z usług podmiotów trzecich, nieautoryzowanych przez Coty Germany.

Parfümerie Akzente, nie godząc się na powyższe zmiany, kontynuowała sprzedaż internetową perfum za pośrednictwem platformy „amazon.de”. W związku z tym, Coty Germany wystąpiło z powództwem o zakazanie pozwanej spółce dystrybucji produktów spornej marki w sposób naruszający postanowienia umowne.

Dystrybucja luksusowych towarów online

Powyższy spór wywołał wiele dyskusji i wątpliwości w środowisku właścicieli ekskluzywnych marek. Trzeba bowiem podkreślić, iż podobnym zagadnieniem TSUE zajmowało się już wcześniej, gdzie na kanwie sprawy Pierre Fabre Dermo-Cosmétique (sygn. sprawy C-439/09), producenta artykułów kosmetycznych i pielęgnacyjnych, podkreślił, iż ogólna klauzula zakazująca dystrybutorom prowadzenia dalszej sprzedaży internetowej towarów dostawcy stanowi praktykę sprzeczną z prawem konkurencji i jako taka winna być zakazana.

Na pierwszy rzut oka zdaje się, że na gruncie niniejszej sprawy należałoby zaakceptować powyższy pogląd TSUE jako rozstrzygający istotę zagadnienia. Jednakże należy spostrzec, iż stan faktyczny obu spraw nie jest taki sami. Po pierwsze artykuły kosmetyczne i pielęgnacyjne, produkowane przez Pierre Fabre Dermo-Cosmétique, były dystrybuowane jako produkty średniej jakości, niebędące artykułami luksusowymi. Po drugie, sam zakaz prowadzenia dalszej sprzedaży internetowej za pośrednictwem Internetu był dalej idący, aniżeli tożsamy zakaz na gruncie sprawy Coty Germany, bowiem wyłączał całkowitą możliwość prowadzenia przez dystrybutorów e-handlu produktami kosmetycznymi i pielęgnacyjnymi.

Wytyczne Komisji

Pewną wskazówkę w rozpoznaniu sprawy Coty Germany p-ko Parfümerie Akzente stanowiły wytyczne Komisji UE w sprawie porozumień wertykalnych, w tym umów dystrybucji selektywnej. Jak bowiem wskazuje się w ich treści, pomimo generalnego uprawnienia do  prowadzenia dalszej sprzedaży produktów online w ramach systemu dystrybucji, dostawca może wymagać od detalistów spełniania pewnych standardów jakości, które mają na celu wyłącznie ochronę luksusowego i prestiżowego wizerunku produktów. Dopóki więc kryteria ograniczające sprzedaż internetową będą sprowadzały się wyłącznie do zabezpieczenia sposobu postrzegania dystrybuowanych towarów wśród ich odbiorców, praktyka zakazująca dystrybutorom dalszej ich sprzedaży będzie w takich przypadkach uznana za zgodną z unijnym prawem konkurencji.

Takie też było rozumowanie TSUE, który wskazał jednocześnie, iż odpowiednie w tym zakresie postanowienia umowne powinny być nie tylko obiektywne, tak również jednolite oraz stosowane bez dyskryminacji wobec wszystkich autoryzowanych przez dostawcę dystrybutorów.

Uwagi dla praktyki

Tego rodzaju relacje umowne, choć niewątpliwie stanowią porozumienia wpływające na konkurencję, zostały zaaprobowane zarówno przez ustawodawstwo unijne, jak również przez TSUE, który niejednokrotnie podkreślał, iż „artykuły luksusowe, ze względu na swoje cechy szczególne i charakter, mogą wymagać wprowadzenia systemu dystrybucji selektywnej w celu zachowania ich jakości i zapewnienia odpowiedniego używania”. Orzeczenie w sprawie Coty Germany potwierdziło dotychczasowe stanowisko judykatury, iż w ramach tak organizowanego przez dostawcę systemu dystrybucji towarów luksusowych producenci ekskluzywnych marek, z uwagi na zdobytą na rynku rozpoznawalność swoich towarów, są bardziej uprzywilejowani, aniżeli dostawcy średniej jakości produktów.

Jednakże, by móc takie przywileje egzekwować, dostawcy marek luksusowych muszą pamiętać, iż wprowadzane do umów dystrybucji postanowienia powinny być:

  • jednakowe dla wszystkich dystrybutorów, a więc nie mogą dyskryminować jednej grupy detalistów kosztem innej;
  • obiektywnie uzasadnione, co oznacza, iż ich celem jest zachowanie jakości i zapewnienie odpowiedniego używania towarów luksusowych;
  • proporcjonalne i nie wykraczające poza to, co jest konieczne do ochrony luksusowego wizerunku owych towarów – przykładem nieadekwatnej w tym zakresie klauzuli umownej może być wprowadzenie całkowitego zakazu dalszej sprzedaży towarów (także luksusowych) za pośrednictwem Internetu.
0 Komentarzy
nieuczciwa konkurencja

Projekt ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej naruszeniem prawa konkurencji

5 maja 2017

Na początku marca do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej naruszeniem prawa konkurencji. Projekt stanowi transpozycję dyrektywy PE i Rady 2014/04/UE, a jego założeniem jest ułatwienie poszkodowanym dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji. W projekcie uregulowano zasady odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez naruszenie prawa konkurencji oraz sposób dochodzenia roszczeń z tego tytułu w postępowaniu cywilnym. Zgodnie z art. 2 pkt. 1) projektu ustawy naruszeniem prawa konkurenci jest naruszenie zakazów określonych w art. 101 lub w art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub zakazów określonych w art. 6 lub art. 9 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Projekt ustawy dotyczy zatem odszkodowania za naruszenie prawa konkurencji w przedmiocie porozumień ograniczających konkurencję oraz nadużywania pozycji dominującej.

Generalną zasadą odpowiedzialności wyrażoną w projekcie ustawy jest obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej komukolwiek przez sprawcę, który dopuścił się naruszenia prawa konkurencji, chyba że nie ponosi winy. Zastosowanie do dochodzenia odszkodowania znajdują ogólne postanowienia kodeksu cywilnego, z modyfikacjami zawartymi w projekcie ustawy. W projekcie ustawy zawarto domniemania, dzięki którym dochodzenie roszczeń z tytułu naprawienia szkody za naruszenie prawa konkurencji będzie łatwiejsze, mianowicie:

  • domniemanie winy,
  • domniemanie dążące do ułatwienia dochodzenia naprawienia szkody przez nabywcę pośredniego,
  • domniemanie wyrządzenia szkody – na poszkodowanym nadal będzie jednak ciążył obowiązek wykazania wysokości szkody, choć w projekcie ustawy wprowadzono zasady mające na celu ułatwienie jej ustalenia (m.in. poprzez możliwość zwrócenia się przez Sąd o pomoc w jej ustaleniu do prezesa UOKiK lub innego organu ochrony w państwie UE).

W kwestii odszkodowania projekt ustawy wprowadza też możliwość dochodzenia odsetek w wysokości stopy referencyjnej NBP za okres od dnia, z którego ceny stanowiły podstawę ustalenia odszkodowania do dnia wymagalności roszczenia, jeżeli Sąd ustali wysokość należnego odszkodowania według cen z innej daty niż dzień ustalenia odszkodowania.

Ułatwienie dochodzenia roszczeń nie kończy się wyłącznie na wprowadzeniu ww. domniemań. W projekcie ustawy wprowadzono istotne novum, jakim jest wniosek o wyjawienie środka dowodowego. Sąd, na pisemny wniosek powoda, który uprawdopodobni swe roszczenie i zobowiąże się, że uzyskany dowód będzie wykorzystany jedynie na potrzeby toczącego się postępowania, będzie mógł nakazać pozwanemu lub osobie trzeciej wyjawienie znajdującego się w ich posiadaniu środka dowodowego, służącego stwierdzeniu faktu istotnego dla rozstrzygnięcia. Uprawnienie to przysługuje również pozwanemu, celem zapewnienia prawidłowej obrony przed wysuwanymi przeciwko niemu roszczeniami. Ponadto każda ze stron będzie mogła wnosić o nakazanie przez sąd wyjawienia środka dowodowemu organowi ochrony konkurencji, jednak wyłącznie wtedy, gdy uzyskanie tego dowodu od stron lub osoby trzeciej jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione.

W projekcie ustawy zastrzeżono przy tym, że wyjawieniu nie mogą podlegać oświadczenia składane przez sprawców w ramach programu łagodzenia kar (tzw. procedura leniency) oraz propozycje ugodowe. Ponadto jeśli środek dowodowy zawiera tajemnicę przedsiębiorstwa, będzie objęty specjalną procedurą zapoznawania się z jego treścią i korzystania z niego.

Przedawnienie

Projekt ustawy wydłuża termin przedawnienia roszczeń do 5 lat z zastrzeżeniem, że bieg terminu nie rozpoczyna się przez czas trwania naruszenia. Termin przedawnienia nie może być jednak dłuższy niż 10 lat od zaprzestania naruszenia.

Zgodnie z projektem ustawy zawieszenie biegu przedawnienia następuje z chwilą wszczęcia postępowania przeciwko sprawcy za naruszenie prawa konkurencji przez polski lub unijny organ ochrony konkurencji.

Związanie Sądu decyzją Prezesa UOKiK

W projekcie ustawy wskazano również, że ustalenia prawomocnej decyzji prezesa UOKiK o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję lub prawomocnego wyroku sądu wydanego w wyniku wniesienia środka odwoławczego od takiej decyzji wiążą sąd w postępowaniu o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, co do stwierdzenia naruszenia prawa konkurencji.

Zastosowanie projektu ustawy

Należy również zaznaczyć, że przepisy projektu ustawy będą miały zastosowanie do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji, które nastąpiło po wejściu w życie ustawy.

Podsumowując, projektowana ustawa umożliwi łatwiejsze dochodzenie roszczeń o naprawienie szkody spowodowane naruszeniem prawa konkurencji i z pewnością sprawi, że postępowania te będą skuteczniejsze i zmniejszą dysproporcję pomiędzy naruszycielem a poszkodowanym. Być może wpłynie również na zwiększenie przestrzegania przepisów prawa konkurencji. Proces legislacyjny jest jednak nadal w toku (20.04.2017 r. odbyło się drugie czytanie na posiedzeniu Sejmu), zatem na ostateczny kształt ustawy i jej wejście w życie trzeba będzie jeszcze poczekać.

 

 

0 Komentarzy
nieuczciwa konkurencja

TSUE: Reklama porównawcza cen stosowanych w sklepach różnego formatu jest niedozwolona

24 marca 2017

Do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wpłynął wniosek Sądu Apelacyjnego w Paryżu o wydanie w trybie prejudycjalnym wyroku w sprawie dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej. Wniosek został złożony w ramach rozpoznawania sporu toczącego się pomiędzy spółką ITM Alimentaire International SASU (właściciela sieci sklepów Intermarche) a spółką Carrefour Hypermarches SAS w przedmiocie wprowadzającej w błąd kampanii reklamowej produktów sprzedawanych w hipermarketach sieci Carrefour.

Spoty reklamowe sieci Carrefour emitowane we francuskiej telewizji oparte były na porównywaniu cen produktów ofertowanych przez tę sieć z cenami obowiązującym w sklepach sieci Intermarche. W spotach pomijano jednak informację o tym, że sklepy Carrefour są sklepami większego formatu (hipermarketami) niż Intermarche. Właściciel sieci Intermarche żądał więc zaprzestania rozpowszechniania reklamy i zażądał naprawienia szkód, które zostały spowodowane reklamą wprowadzającą w błąd.

Sąd I Instancji uznał roszczenie ITM. Spółka Carrefour zaskarżyła wyrok i  wniosła, aby Sąd Apelacyjny w Paryżu zwrócił się do TSUE z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym.

W dniu 08.02.2017 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok, w którym stwierdził, że niedozwolona jest reklama porównująca ceny produktów sprzedawanych w sklepach różnej wielkości lub różnego formatu, jeżeli sklepy te należą do sieci, z których każda posiada szereg sklepów różnej wielkości lub różnego formatu, oraz jeżeli reklamodawca porównuje ceny stosowane w należących do jego sieci sklepach większych lub większego formatu z cenami podawanymi w należących do konkurencyjnych sieci sklepach mniejszych lub mniejszego formatu, chyba że konsumenci zostali poinformowani w sposób jasny i w samym przekazie reklamowym, że porównanie zostało dokonane między cenami stosowanymi w należących do sieci reklamodawcy sklepach większych lub większego formatu i cenami podawanymi w należących do konkurencyjnych sieci sklepach mniejszych lub mniejszego formatu.

TSUE podkreślił, że jest oczywiste, że ceny towarów w sklepach różnej wielkości i różnego formatu mogą się różnić, co oznacza, że proste porównanie może mieć skutek w postaci tworzenia lub sztucznego zwiększania różnicy między cenami reklamodawcy i cenami jego konkurentów, w zależności od sklepu, którego ceny się porównuje.

Trybunał dodał, że ocena czy dana reklama jest niedozwoloną reklamą porównawczą należy do sądu krajowego, który powinien zbadać w trakcie postępowania w okolicznościach tego przypadku czy określona reklama spełnia wymóg obiektywności porównania lub czy ma charakter wprowadzający w błąd. W trakcie badania należy uwzględnić po pierwsze sposób postrzegania tej reklamy przez przeciętnego, właściwie poinformowanego, dostatecznie uważnego i rozsądnego konsumenta danych produktów, a po drugie informacje znajdujące się w omawianej reklamie, w szczególności te dotyczących sklepów należących do sieci reklamodawcy oraz sklepów należących do konkurencyjnych sieci, w których stosowane ceny zostały porównane.

Wyrok TSUE z dnia 08.02.2017 r., sprawa C-562/15.

0 Komentarzy
nieuczciwa konkurencja

Co powinna zawierać umowa o zachowaniu poufności (NDA)?

7 grudnia 2016

Zasady związane z przekazywaniem i wykorzystywaniem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa (lub uznawanych przez przedsiębiorcę za poufne) powinny być określone przez strony w umowie o zachowaniu poufności (z ang. NDA – non-disclosure agreement lub CDA – confidential disclosure agreement) lub w odpowiednio sformułowanej klauzuli wprowadzonej do innej umowy zawieranej przez strony. Przepisy prawa nie określają szczególnych wymogów, które taka umowa powinna spełniać. Jak zatem prawidłowo skonstruować skuteczną umowę o zachowaniu poufności?

Kto i kiedy powinien zawrzeć umowę o zachowaniu poufności?

Umowa NDA powinna być zawarta zawsze wtedy, kiedy dana osoba uzyskuje dostęp do danych stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Najczęściej dotyczy to oczywiście pracowników, którzy zobowiązani są do zachowania szeroko rozumianej tajemnicy pracodawcy na podstawie przepisów kodeksu pracy. Warto więc zastanowić się nie tylko nad uszczegółowieniem obowiązku zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa przez pracowników, ale również nad zawarciem NDA z kontrahentami, z którymi prowadzimy negocjacje i zawieramy umowy, firmami wykonującymi dla nas badania due dilligence, przyszłymi inwestorami, czy też osobami, z którymi zawieramy umowy o dzieło lub zlecenia.

Jaką formę powinna mieć umowa o zachowaniu poufności?

Przepisy nie wymagają zachowania szczególnej formy tej umowy. Dla celów dowodowych oraz ewentualnego skutecznego dochodzenia roszczeń zasadne jest jej sporządzenie w formie pisemnej.

Jaka jest minimalna treść NDA, aby skutecznie chronić informacje poufne

1. Ustalenie zakresu informacji, które są poufne

Podstawowym elementem treści umowy o zachowaniu poufności jest ustalenie zakresu informacji, jakie uznawane są za tajemnicę przedsiębiorstwa. Niewystarczające jest wprowadzenie tak często stosowanego m.in. w umowach o pracę sformułowania, że tajemnicą przedsiębiorstwa są „wszelkie informacje o działalności spółki, których ujawnienie mogłoby naruszać interesy spółki” – taka klauzula nie może stanowić podstawy do dochodzenia roszczeń przez przedsiębiorcę. Z tego względu niezbędne jest wymienienie przynamniej przykładowego katalogu informacji, które powinny zostać zachowane w tajemnicy (np. opracowania, opinie, umowy), a najlepiej sporządzenie odrębnego dokumentu bądź regulaminu, w którym zostaną skonkretyzowane informacje poufne dla danego przedsiębiorcy.

2.Określenie celu, w jakim informacje są przekazywane

Warto sprecyzować cel zawarcia umowy o poufności, tzn. komu i dlaczego udostępniamy informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa (np. pracownikom firmy x w celu wykonania badania due dilligence; Janowi Kowalskiemu w celu wykonania umowy o świadczenie usług). Często spotykane i prawidłowe są również zobowiązania, że przekazane informacje nie będą wykorzystane ani przetwarzane w inny sposób niż dla celów realizacji zawartej umowy.

3.Ustalenie minimalnych sposobów postępowania z informacjami stanowiącymi tajemnicę przedsiębiorstwa

Ten element umowy o poufności nie jest niezbędny do zapewnienia jej skuteczności. Warto jednak wskazać przynamniej minimalny katalog zachowań, jakie zdaniem przedsiębiorcy powinny być podejmowane wobec informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa (np. odpowiednie zabezpieczanie dysków wymiennych hasłem, zakaz wynoszenia dokumentów poza miejsce pracy). Zasadne jest również wskazanie sposobu „zwrotu” informacji lub nośników danych zawierających tajemnicę przedsiębiorstwa po zakończeniu współpracy.

4.Ustalenie zasad kontraktowej odpowiedzialności

Ustawową podstawą odpowiedzialności za naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa jest art. 18 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i art. 415 kodeksu cywilnego. W obu przypadkach przedsiębiorca, który dochodzi przysługujących mu roszczeń, musi wykazać spełnienie wszystkich określonych w danym przepisie przesłanek, w tym przede wszystkim przesłanki szkody. Dokładne wykazanie wysokości poniesionej szkody jest natomiast często utrudnione lub wręcz niemożliwe. Zasadne jest więc wprowadzenie do NDA kary umownej za naruszenie przepisów zawartej umowy (odpowiedzialność kontraktowa). W przypadku dochodzenia roszczeń na tej podstawie wystarczy jedynie wykazać, że doszło do naruszenia umowy prowadzącego do powstania szkody oraz że na tę okoliczność zastrzeżono karę umowną w odpowiedniej wysokości.

W przypadku wprowadzenia do NDA kary umownej należy zabezpieczyć się na wypadek, gdyby jej wysokość była niewystarczająca na pokrycie szkody poprzez zastrzeżenie w umowie prawa do dochodzenia odszkodowania przewyższającego karę umowną.

5.Czas trwania umowy

Z uwagi na fakt, że jedynie pracownika obowiązuje ustawowe ograniczenie czasowe do zachowania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w poufności (do 3 lat od ustania stosunku pracy – z możliwością przedłużenia tego okresu na dłuższy czas w odrębnej umowie) oraz że przepisy nie precyzują, jak długo dana informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa (liczy się fakt wykazywania przez nią wartości gospodarczej dla danego przedsiębiorcy), warto sprecyzować okres przez jaki ma obowiązywać umowa o zachowaniu poufności, aby jak najpełniej uchronić się przed ewentualnym zaistnieniem szkody.

 ***

Podsumowując, warto odpowiednio sformułować postanowienia umowy o zachowaniu poufności, aby zapewnić realną ochronę interesów przedsiębiorcy, przeciwdziałać ewentualnym naruszeniom oraz skutecznie dochodzić roszczeń odszkodowawczych.

1 Komentarz
nieuczciwa konkurencja

Wykład mec. Pankowskiej: Know-how i tajemnica przedsiębiorstwa

22 listopada 2016
Wykład mec. Pankowskiej

W dniu 5.12.2016 r. odbędzie się wykład mec. Pankowskiej, który odbędzie się w ramach „Poniedziałków radcowskich”. Wykład dotyczył będzie tematu: „Know-how i tajemnica przedsiębiorstwa – przesłanki ochrony i zakres wyłączności”.

Komisja ds. doskonalenia zawodowego Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie zaprasza na 3-godzinne wykłady w ramach „Poniedziałków radcowskich”, które odbywają się w godz. 17:30 – 20:45 w Centrum Konferencyjno-Szkoleniowym na I piętrze lokalu OIRP w Warszawie przy ul. Żytniej 15 lok. 16.

Harmonogram wszystkich spotkań znajdziecie państwo, klikając w następujący link: Harmonogram „Poniedziałków radcowskich”/

Zapraszamy do udziału!

0 Komentarzy